معناشناسی فواد در قرآن

عنوان مقاله: معناشناسی فؤاد در قرآن کریم

نویسندگان: مهدی حسن زاده؛ سید محمد مرتضوی

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

واژه «فؤاد» یکی از مهم ­ترین مفاهیم قرآنی است که نظر و تدبّر هر اندیشمند قرآنی را به خود جلب می­کند. این واژه تاکنون به­ رغم تلاش ­های برخی لغویون، مفسرین و علما، با رویکرد معناشناسانه بررسی نشده است. کاربرد این واژه در قرآن کریم ۱۶ مرتبه در ۱۵ آیه هست. این پژوهش با روش معناشناسی که نگاه تحلیلی و دقیق به متن است، به‌تبیین معنای «فؤاد» و استخراج مولفه ­های معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است. بررسی آیاتی که واژه فواد در آن به­ کار رفته است این‌ گونه نشان داد که این کلمه در کاربرد قرآنی بر محور جانشینی و تا حدودی تقابل، با مفهوم قلب و بر محور هم­نشینی با مفاهیمی مثل تثبیت، هوی، ربط و… در یک حوزه معنایی قرار می­گیرد. کشف مولفه ­های معنایی «فواد» سبب تجلّی بیشتر معارف ناب قرآنی برای روشنی راه عبد خداوند متعال و نشان‌دادن جهان­بینی خاص و نظام­مند قرآن کریم است.

واژگان کلیدی: فواد؛ قلب؛ تثبیت؛ ربط؛ هوی؛ صدر؛ جانشینی؛ همنشینی

معناشناسی فواد