نقش مولفه های کرامت در کمال انسان از منظر امام رضا (ع)

نقش مولفه های کرامت در کمال انسان

نویسندگان: صغری صالحی ؛ علی سروری مجد

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

 حفظ کرامت انسان به عنوان حق طبیعی، مبنای اصلی آموزه های دینی است. نادیده گرفتن این حق، مانع کمال انسان است. بسیاری از احادیث و سیره عملی امام رضا(ع) بیانگر مولفه های کرامت انسانی است که در کمال بخشی انسان نقش دارند. پرسش اصلی این-است که از منظر امام رضا(ع) چگونه کرامت انسانی، در کمال انسان تاثیر دارد؟ بررسی ها نشان می دهد؛ از دیدگاه امام رضا(ع) مولفه های کرامت انسانی مانند عبودیت، عقلانیت، آزادی خواهی، عدالت محوری و شاکربودن، نقش زیربنایی در کمال وجودی انسان دارد؛ زیرا هرکدام از این مولفه ها، دربردارنده آثار ومراتب کمالی است؛ اولین مرتبه عبادت، شناخت خداست و مبنای خداشناسی توحیدمحوری است.

عقل گرایی نظری و عملی، سبب کسب معرفت نسبت به حقایق و عمل به آن ها می شود. آزادی خواهی مانع رکود در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و.. می شود. عدالت محوری از رفتارهای غیرکمالی مانند فساد و رشوه جلوگیری می کند. شکرگرایی حقیقی نیز با طی مراحلی مانند باورتوحیدی، ادای حق و خدمت به خلق ممکن می شود. در این مقاله، قائل به حصر مولفه های متعدد کرامت انسانی نیستیم. اما این نوشتار برخی از مولفه های کرامت انسانی را به روش تحلیلی-توصیفی در اندیشه اسلامی بررسی کرده و تاثیرات این مولفه ها را در تکامل انسان از دیدگاه امام رضا(ع) بازشناسی و تبیین می کند.

واژگان کلیدی: کرامت انسانی ؛ کمال؛  امام رضا (ع)؛ آموزه های اسلامی

بخش های اصلی مقاله:

چارچوب مفهومی

کرامت انسانی :  الف) کرامت ذاتی (طبیعی)  ب) کرامت ارزشی (اکتسابی)

Ô اهمیت و توجه به کرامت انسان

Ô مولفه های کرامت انسانی

Ô Ô عبودیت

Ô Ô عقلانیت

Ô Ô شکرگرایی

Ô Ô آزادی خواهی

Ô Ô عدالت محوری

کمال انسان :

Ô تعریف کمال

Ô مصادیق کمال انسان

Ô تاثیر مولفه های کرامت بر کمال انسان از دیدگاه امام رضا (ع)

Ô Ô عبودیت و کمال انسان

Ô Ô عقل گرایی و کمال انسان

ویژگی های تکاملی عقل :

الف) فطری و الهی بودن ب) بازدارنده از بدی ها و دعوت به خوبی ها پ) پرستش ت) تساهل ث) راهنما و حافظ ج) خودشناسی چ) حجت باطنی ح) معرفت شناسی خ) رفتار کریمانه

انواع عقل گرایی و کمال انسان

الف) عقل گرایی نظری ب) عقل گرایی عملی

سیره عقل گرایی امام رضا (ع) :

Ô شکرگرایی و کمال

Ô مراتب تکاملی شکرگزاری

Ô یاری رساندن به دیگران

Ô آزادی و کمال انسانی

مطالعه بیشتر