نشانه شناسی ادبی شخصیت فرعون در قرآن کریم

نشانه شناسی ادبی شخصیت فرعون در قرآن کریم

نشانه شناسی ادبی شخصیت فرعون

نویسندگان: محمدعلی عامری؛ علی باقر طاهری نیا؛ معصومه شبستری

چکیده

نشانه شناسی ادبی شخصیت، شاخه ای از نشانه شناسی در حوزه زبان محسوب می شود، که با استفاده از آن می توان به آگاهی عمیق تر و دقیق تری از دلالت های شخصیت دست یافت. قرآن کریم بعنوان برجسته ترین متن ادبی، سرشار از نشانه های زبانی است، که یکی از این نشانه‌‌ها، شخصیت‌های بسیاری است که در این کتاب ارزشمند آسمانی مستقیما ذکر شده اند. در این میان، شخصیت فرعون یکی از پر تکرار‌ترین شخصیت‌های قرآنی محسوب می‌شود. از این رو مطالعه نشانه شناختی این شخصیت، می تواند به شناخت چیستی، مفاهیم و دلالت‌هایی که در پس شخصیت فرعون نهفته است، بیانجامد.

پژوهش حاضر بر اساس نظریه نشانه شناسی شخصیت فیلیپ هامون، نشانه شناس فرانسوی، شخصیت فرعون در قرآن کریم را با رویکرد نشانه شناسی و از حیث دال (نام، جایگاه نحوی، ضمائر و بعد بلاغی) و مدلول (صفات، کنش گفتاری و کنش رفتاری)، مورد مطالعه قرار داده است، و اثبات کرده است که: اسم، القاب و اوصاف شخصیت فرعون با کارکرد داستانی وی هم سو و هماهنگ است، و به واسطه پیوند علم نشانه شناسی و تأویل و درک و شناخت عمیق تر شخصیت فرعون، این تحقیق به فهم دقایق و ظرایف کاربست واژگان در قرآن کریم کمک می کند.

واژگان کلیدی: نشانه شناسی ؛ شخصیت؛ فرعون ؛ قرآن کریم؛ فیلیپ هامون

سطح مقاله: علمی پژوهشی

عنوان مقاله [English]

Literary Semiology of Pharaoh’s Personality in the Holy Qur’an

چکیده [English]

Literary semiology of personality is a branch of linguistic semiology by means of which deeper and more accurate knowledge about personality’s implications can be obtained. The Holy Qur’an as the most prominent literary text is full of linguistic signs, one of which is the many characters that are directly referred to.

Pharaoh is one of the most repetitive figures in the Qur’an. Thus, a semiological study of this character can lead to understanding the nature, the concepts, and the implications behind his personality.

The present study, based on the French semiologist Philip Hamon’s personality semiology, analyzed Pharaoh’s personality in the Qur’an with respect to signifiers (name, syntactic position, pronouns and rhetorical dimension) and signifieds (adjectives, verbal action and behavioral action).

The results proved that the name, the titles, and the description of Pharaoh’s personality are in line with his fictional function. Because of the link it established between semiology and hermeneutics thus providing a deeper understanding of Pharaoh’s personality, this study can help in realizing the nuances of the Qur’anic words usage.

کلیدواژه‌ها [English]

semiology, Personality, Pharaoh, the Holy Qur’an, Philip Hamon

نشانه شناسی ادبی شخصیت فرعون

مطالعه بیشتر