معنای متن در قرآن پژوهی نصر حامد ابوزید و نظریه هرمنوتیک هرش | علوم قرآن و حدیث

معنای متن در قرآن پژوهی نصر حامد ابوزید و نظریه هرمنوتیک هرش ؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷؛ نویسندگان: محمد بهرامی؛ موضوع: نظریه هرمنوتیک هرش از دیدگاه نصر حامد ابوزید؛ تعداد صفحات: ۲۰؛ فرمت فایل: PDF؛ مرجع دانلود: معارف نت | پایگاه مقالات علوم قرآن و حدیث ؛ حوزه تخصصی مقاله: علوم قرآن و حدیث ؛ برچسبها: معنای متن | قرآن پژوهی | نصر حامد ابوزید | نظریه هرمنوتیک هرش

عنوان مقاله: معنای متن در قرآن پژوهی نصر حامد ابوزید و نظریه هرمنوتیک هرش

مشخصات مقاله معنای متن در قرآن پژوهی ابوزید و هرمنوتیک هرش:

عنوان مجله: دوفصلنامه کتاب قیم؛ نویسندگان: محمد بهرامی؛ سال انتشار: ۱۳۹۷؛ مجلات علمی پژوهشی علوم قرآن و حدیث ؛ حوزه موضوعی مقاله: رشته علوم قرآن و حدیث ؛ سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

نتیجه گیری:

نصر حامد ابوزید و نظریه هرمنوتیک هرش دو حیثیت متفاوت برای هر متن در نظر میگیرند که هرش از آن به معنا و معناداری و ابوزید به معنی و مغزی تعبیر می کند. هرش جداسازی معنا از معناداری را با هدف نشان دادن قلمرو هرمنوتیک و نقد ادبی و نقد دیدگاه هایدگر و گادامر در نسبیت فهم به انجام می رساند و ابوزید با الگوگیری از هرش و فارغ از دغدغه های هرش، در پی دگرگونی در فهم و تفسیر آیات وحی و نوسازی و پاالیش احکامی است که به تعبیر ایشان سازگار با عصر جدید نیست و در عین حال، قابلیت توسعه معنایی را ندارد.

با این نگاه، ابوزید بسیاری از احکام زنان را که در آیات وحی بروز و ظهور یافته است، به صورت جدی محل تأمل میداند و با کشف مغزی، مخاطب خویش را از پایبندی تمام و کمال به معنا پرهیز می دهد و ایشان را به مغزی و تعبد به آن رهنمون می سازد. برای نمونه، برای آیه ارث و به خصوص بخش ارث دختران، یک معنا و یک مغزی در نظر می گیرد.

تنصیف ارث دختران را معنای آیه معرفی می کند، معنای آیه را تاریخی و دارای ثبات نسبی می شناسد و سیاق لغوی متن و سیاق فرهنگ و اجتماعی بیرون از متن را رساننده به معنای متن می خواند و از آن سو، برای آیه شریفه یک مغزی در نظر می گیرد و آن را برابرسازی مرد و زن از نگاه قرآن به صورت کلی و حرکت به سوی برابرسازی دختران و پسران در مقدار ارث معرفی میکند و این مغزی را عصری، پویا، متحول و در عین به جهت ارتباط با معنا قاعدهمند و روشمند می خواند.

اعتقاد به فحوا و دوباره فهمی آیات قرآن بر اساس مغزی و جدا دیدن معنا از مغزی هرچند برداشت از آیات را متحول می کند، اما نداشتن مالک و معیار جهت درک مغزی و احراز درستی مغزی (به خصوص آن که ابوزید همراهی معنا و مغزی را دائمی نمی بیند)، برداشتهای ابوزید را احتمالی و غیر قابل اعتماد می گرداند.

افزون بر این در دور هرمنوتیکی میان معنی و مغزی، ابوزید نقطه ورود به دور را مغزی قرار میدهد در صورتی که بدون توجه به معنی، هیچ مغزایی صورت نمی گیرد و این در حالی است که با توجه به مغزی و با توجه به بافت فرهنگی و اجتماعی پدیداری متن میتوان یک معنای درخور نفی و اثبات برای متن بیان کرد و آن را به مغزی عرضه داشت و در نهایت، با رفت و برگشتهای بسیار به معنای متن و مغزای متن در عصر شکل گیری آن دست یافت.

مقالات مرتبط با موضوع نصر حامد ابوزید و هرمنوتیک (برای دانلود روی عنوان مقالات کلیک نمایید):

بررسی مشابهات لفظی قرآن کریم براساس رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیک

هرمنوتیک و نقش آن در کشف شبکه معنایی آیات قرآن کریم

ارزیابی نظریه زبان‌ شناختی نصر حامد ابوزید درباره قرآن

هرمنوتیک مدرن و نظریه تفسیری شهید مطهری

رویکرد ابوزید بر سنت و حجیت آن

واژگان پرتکرار مقاله:

معنای متن؛ قرآن پژوهی؛ نصر حامد ابوزید؛ نظریه هرمنوتیک هرش؛ زبان قرآن

مطالعه بیشتر