متناسب سازی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌

نظریه مربع معناشناسی از جمله نظریات نوین و بحث‌برانگیز در حوزه معناشناسی‌ می‌باشد که مهم‌ترین مؤلفه در اجرای آن، مفردات و تضاد بین مفردات می‌باشد. براساس نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌ با توجه به یک رابطه معنایی مفردات و تضاد و تقابلی که با یکدیگر دارند، در مفاهیم کل آیه دخیل هستند. به این معنی که یک لفظ باید در ساختار جمله قرار بگیرد تا معنای مورد نظر را القا کند؛ از این منظر،  هر واژه در قرآن باتوجه به بار معنایی خاصی که القا می‌کند در مکان مناسب خود جای‌ گرفته و به هیچ‌ وجه نمی‌توان آن‌ را از ساختار آیه حذف و یا با واژگان دیگر جابه‌جا کرد.

مهمترین مباحث مطرح شده در مقاله نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌:

بررسی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌ مسأله محوری مقاله حاضر است و پژوهشگر کوشیده است با روش تحلیلی – توصیفی فرآیند مربع معنایی و نحوه شکل‌ گیری آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. براساس دیدگاه نویسنده در این پژوهش، آموزه‎های اسلامی بر استفاده از همه سطوح و لایه‌های معنایی قرآن‌، تأکید دارد؛ لذا، جامعیت و چندلایه‌ بودن قرآن‌، مستلزم دانشی می‌باشد که بتواند به کنه و جان این کتاب پی ببرد. در این راستا، در هر دوره زمانی، ابزار و وسایلی در اختیار اندیشمندان و قرآن پژوهان بوده  است که با استفاده از آن، فضاهایی جدید و نکته‌هایی ناب از قرآن‌، شناسایی و کشف می‌شده‌اند. معناشناسی به‌عنوان یکی از روش‌های نقد ادبی نو، در قالب فرآیندها و ابعاد گوناگونی مطرح می‌شود که نظریه مربع معناشناسی از جمله آنها می‌شود.

این مقاله با عنوان متناسب سازی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌ در پی آن است ضمن تبیین ویژگی‌های معناشناختی آیات قرآن، فرآیند مربع معنایی و نحوه شکل‌ گیری آن را بررسی و تبیین نماید. براساس یافته‌های این پژوهش، اکثر نظریه‌های مطرح شده در حوزه معناشناسی، ریشه در نقد و زبان‌ شناسی غربی، دارند، اما نکته قابل تأمل آن است که بخش اعظم این نظریات، پیش‌تر در متون کهن اسلامی، مطرح شده‌ که در پژوهش‌های جدید، غالباً تنها اسامی آنها تغییر یافته‌ است، البته باید اذعان داشت که نظریه‌ پردازان جدید، در تکامل آنها سهیم بوده‌اند.

بخشی از مقدمه مقاله متناسب سازی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌:

این نوشتار، در پی پاسخگویی به سؤالاتی از این قبیل است که آیا می‌توان اذعان کرد که: نظریات مطرح شده در عصر حاضر، در متون کهن مسلمانان وجود داشته و اندیشمندان گذشته به آنها توجه نموده‌اند؟ تا چه حد امکان اجرای این نظریه در آیات قرآن وجود دارد؟ نظریه مربع معناشناسی و اساساً نظریات معناشناسی، تا چه اندازه می‌توانند مفسرین را در فهم آیات قرآن مساعدت کند؟ در ادامه، پس از ارائه مختصری از معناشناسی و نظریه مربع معناشناسی ، آیاتی از قرآن‌ کریم، بصورت برگزیده و با توجه به این نظریه نوین معناشناسی، به بررسی نکات آنها پرداخته خواهد شد.

بخشی از نتیجه گیری مقاله 

نظریه مربع معناشناسی نمونه‌ای شکل‌ گرفته از چهار رأس متقابل است؛ برای تعیین نمودن چارچوب کلی معناشناختی متن کارآیی دارد؛ از این‌رو باید اذعان نمود اصطلاحاتی چون تضاد، تقابل، تناقض و… که در متون کهن اسلامی، اساس این نظریه را تشکیل می‌دهند و معناشناسی معاصر، این روابط را سامان بخشیده و در قالب یک نظریه‌ی کلی مطرح کرده‌ است.

مهمترین بخشهای مقاله:

• تعریف معناشناسی
• مربع معناشناسی و ساختار زیربنایی گفتمان
• اجرای نظریه مربع معناشناسی در قرآن

مشخصات مقاله متناسب سازی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌:

موضوع مقاله: نقد نظریه مربع معناشناسی – نوع مقاله: علمی پژوهشی؛ سال نشر: ۱۳۹۴

نویسندگان مقاله متناسب سازی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌:

ابراهیم اناری بزچلوئی؛ زهرا شیخ حسینی

عنوان مقاله: متناسب‌سازی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌

 معارف نت | پایگاه دانلود مقالات علوم قرآنی

________

عناوین مشابه با عنوان بررسی نظریه مربع معناشناسی در قرآن‌:

متناسب سازی دیدگاه مربع معناشناسی در قرآن‌، متناسب‌سازی نظریه «مربع معناشناسی» در قرآن‌، بررسی و نقد نظریه مربع معناشناختی در قرآن‌ کریم، ساختار زیربنایی قرآن و دیدگاه مربع معناشناسی، فرآیند مربع معنایی و نحوه شکل‌ گیری آن در قرآن کریم.

مطالعه بیشتر