عنوان مقاله: نقد اندیشه رجالی ارسال روایات بی‌ واسطه حریز از امام صادق (ع)

.
نویسنده: مصطفی همدانی

سال انتشار: ۱۳۹۷       سطح مقاله: علمی پژوهشی

کلیدواژه ها: حریز؛ یونس؛ روایت مرسل؛ روایات بی‌ واسطه حریز از امام صادق (ع)؛ روش تحمل حدیث

چکیده

حریز بن عبدالله سجستانی در سند ۱۳۲۰ روایت حضور دارد و طبق ظاهر جوامع روایی، حدود ۲۰۰ روایت از این تعداد که بیشتر آنها مصدر فتاوای فقهی است را بی ­واسطه از امام صادق (ع) نقل کرده است. در همین حال کشی و نجاشی از یونس بن عبدالرحمن روایت کرده ­اند که حریز جز یک یا دو روایت از امام صادق (ع) نشنیده است. این گزارش سبب شده است برخی فقیهان نامدار و بسیاری از رجالیان متاخر از ظهور روایات بی ­واسطه ایشان در نقل مستقیم دست بدارند و حکم به ارسال این روایات کنند.

تحقیق فرارو با هدف تبیین وضعیت ارسال یا اتصال در این قطعه از سند روایات یاد شده از روش اسنادی و تحلیل استقرائی بهره برده و نتیجه گرفته است سخن یونس درست نیست؛ زیرا اولاً، سند روایت کشی و نجاشی مخدوش است؛ و ثانیاً، قرائنی در روش حریز در نقل روایات پیش­گفته وجود دارد که به وضوح نشان می­ دهد ایشان دست­کم هجده روایت را شخصاً و با روش «سماع» یعنی نقل بی ­واسطه از امام صادق (ع) متحمل شده است و از این ­رو حصر موجود در گزارش کشی و نجاشی بی­اعتبار می­شود و در نتیجه نمی­ تواند با ظهور روایات بی­ واسطه در نقل مستقیم معارضه کند.