نقد نظریه نیاز فهم مقاصد قرآن به اسباب نزول

عنوان مقاله: نقد نظریه نیاز فهم مقاصد قرآن به اسباب نزول

.
نویسندگان: فرج الله میرعرب ؛ سیدمحمدرضا صفوی

.

سال انتشار: ۱۳۹۵   سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

خبرها و احادیثی دربارۀ زمینه ­ها و موجبات نزول آیات قرآن نقل شده که اسباب نزول نامیده می‌شوند. بعضی از مفسران و نویسندگان علوم قرآنی از «نقش مؤثر اسباب نزول در تفسیر قرآن» سخن گفته‌اند، ولی برخی کتاب خدا را در تفهیم مقاصد خود بی ­نیاز از اسباب نزول دانسته­ اند. طرفداران تأثیر، معترفند که بیشتر اخبار اسباب نزول ضعف سندی دارند و تعدد، تعارض و تنافی نیز گریبانگیر آنهاست، ولی تلاش کرده ­اند تا ضعف سندها را جبران و تعارض‌ها را حل کنند، ولی مخالفان چاره‌جویی‌ها را مفید نشمرده‌­اند.

از آنجا که به­ نظر رسید مجموع ادله، قوت نظر مخالفان تأثیر سبب نزول در تفسیر و فهم قرآن را نشان می­دهد و از سویی ملاحظه شد که نظریه تأثیر در متون درسی طلاب حوزه علمیه گنجانده شده و ترویج می­شود، بر آن شدیم که نظریه فوق را نقد کنیم تا در ذهن طلاب، اصلی مسلم تلقی نشود. این پژوهش تحلیلی انتقادی است.

کلیدواژه‌ها: قرآن؛ تفسیر قرآن؛ اسباب نزول؛ فهم مقاصد قرآن

.

عنوان مقاله [English]

Critical Review of the Theory of the “Need for Understanding the Qur’ān by Revelation Occasions”

.

چکیده [English]

There are traditions and aḥādīth narrated concerning the background and causes for the revelation of the āyas Qur’ān that are called Revelation Occasions. Some of the interpreters and writers of the Qur’ānic sciences have talked about the “effective role of Revelation Occasions in interpretation of the Qur’ān; however, some others have regarded the Book of Allah free from needing the Revelation Occasions in making its intentions understood.

The proponents of the effective role admit that most of the traditions concerning the Revelation Occasions are weak in sanad and are also entangled in variation, contradiction, and incompatibility, but they have tried to compensate the weakness of sanads and resolve the contradictions; nevertheless, the opponents have not considered the solutions to be helpful.

Since it seemed that the collected evidences indicate the strong view of the opponents of the effective role of the Revelation Occasions in interpretation and understanding of the Qur’ān, while it was also noticed that the theory of effectiveness is included in the textbooks of the Islamic Seminary’s religious students and are promoted, we decided to critique the above theory so that it may not be taken as granted by the religious students. This research is analytical-critical.

مطالعه بیشتر