نقد و بررسی روش آماری در تاریخ‌ گذاری قرآن

.

نویسندگان: دکتر منصور پهلوان, دکتر ابراهیم اقبال, محمدعلی حیدری مزرعه آخوند

.

سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

یکی از اموری که به شناخت درست و دقیق قرآن و ترجیح آرای برتر و مردود ساختن اقوال دیگر کمک می‌کند، تاریخ‌ گذاری سوره‌ ها و آیه‌ های قرآن کریم است. در تعیین تاریخ نزول سوره‌ ها و آیه‌ های قرآن کریم دو مبنای نقلی و اجتهادی وجود دارد. مبانی نقلی شامل روایات ترتیب نزول، اسباب نزول و مکی و مدنی و مبانی اجتهادی شامل وجود ضوابط و ویژگی‌های سور مکی و مدنی و توجه به سبک و اسلوب و مضمون سوره‌ هاست. در این میان، بازرگان بدون توجه به مبانی فوق و با روش آماری، تاریخ نزول سوره‌های قرآن کریم را مشخص نموده است. در این گفتار ضمن معرفی روش بازرگان، به بیان اشکال‌ های کلی و موردی (مصداقی) این روش پرداخته می‌شود و با مقایسه ترتیب نزول سوره‌ های ارائه‌ شده توسط وی با ترتیب‌ های روایی، اثبات می‌گردد که این روش به تنهایی نمی‌تواند روشی جامع در تاریخ‌ گذاری سوره‌ های قرآن کریم باشد.

کلمات کلیدی: تاریخ‌ گذاری، ترتیب نزول قرآن، بازرگان، روش آماری