نقش خداباوری در تهذیب اخلاق فردی از منظر نهج‌ البلاغه

نقش خداباوری در تهذیب اخلاق فردی از منظر نهج‌ البلاغه

نویسندگان: محمد صالح طیب‌ نیا ؛ مختار رنجکش آدرمنابادی

سال انتشار: ۱۳۹۵

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

موضوع «اخلاق» و تهذیب آن، ازجمله مسائل مهم و مورد توجه در کتاب شریف نهج‌ البلاغه می‌باشد. از نگاه نهج‌البلاغه، اصلاح اخلاق، هم دارای مبانی و هم برخوردار از روش‌هایی است که با توجّه به اهمیّت موضوع، تلاش‌هایی را برای ارائۀ سیستم اخلاقی نهج‌ البلاغه می‌طلبد. در حوزۀ‌ مبانی اصلاح اخلاق در نهج‌البلاغه، با توجّه به ارتباط پیوستۀ‌ دین و اخلاق، مسئلۀ معرفت توحیدی و خداباوری، از نقشی کلیدی و محوری برخوردار است؛ به‌خصوص با این رویکرد که مباحث توحیدی و اعتقادی، از ساحت انتزاعی بودن فاصله بگیرد و هرچه بیشتر به سمت‌و‌سوی کاربردی شدن در زندگی، حرکت کند.

پژوهش حاضر به دنبال بررسی این نکتۀ مهم بوده است که خداباوری در مقام عمل و نه به‌ صورت انتزاعی، چه نقشی در اصلاح اخلاق و تهذیب آن دارد و چگونه می‌توان آن را در عمل پیاده کرده و موجبی برای اصلاح اخلاق و رفتار ساخت؛ لذا جهت نیل به این هدف، با روش اسنادی و تحلیلی به بررسی این موضوع در نهج‌ البلاغه، پرداخته شده است. از جمله نتایج این پژوهش، نمایش نقش خداباوری به‌صورت عملی در کسب فضائلی همچون اخلاص، اطمینان قلبی(آرامش)، عدالت‌ پیشگی، آزادگی، تواضع و نیز دفع رذائل مقابل آن مانند ریا، اضطراب‌خاطر، ظلم، ذلت و تکبر می‌باشد.

واژگان کلیدی: اخلاق فردی ؛ تهذیب اخلاق ؛ خداباوری ؛ ‌فضائل و رذائل؛ نهج‌ البلاغه

: [English]عنوان مقاله

The role of belief in God in Individual Moral Refinement Based on Nahj al-Balagha

واژگان کلیدی  [English] :

Nahj al-Balagha, belief in God, individual morality, moral refinement, vices and virtues

نقش خداباوری در تهذیب اخلاق فردی از منظر نهج‌ البلاغه

مطالعه بیشتر