نقش علائم نگارشی معاصر در فهم آیات قرآن کریم (بحث مورد پژوهانه: دو خط فاصله «–» و جمله معترضه‌)

نقش علائم نگارشی معاصر در فهم آیات قرآن کریم (بحث مورد پژوهانه: دو خط فاصله «–» و جمله معترضه‌)

نویسندگان: شمس السادات حسینی؛ علی نظری؛ محمود میرزایی الحسینی

چکیده

قرآن کریم در رأس پرخواننده­ ترین کتاب­های عصر کنونی است و با گسترش اسلام در تمامی نقاط جهان، این کتاب وحیانی مورد مطالعه­ بسیاری از مردمان جهان قرار گرفت. اقوام غیرعرب از آغاز تاکنون به دلیل عدم تسلط به زبان عربی، در فهم و خواندن آیات به نوعی با مشکلاتی روبرو بوده­اند. علمای اسلامی، در قرن­های نخستین، با ایجاد علائمی مانند رموز سجاوندی، تحولی عظیم در زمینه­ تسهیل خواندن آیات قرآن کریم ایجاد کردند. این رموز تمامی علائم نگارشی جدید را در برنمی­گرفت و تنها محدود به برخی معدود از این علائم بود.

از طرفی فهم این علائم به آگاهی از علوم تجوید و قرائت منوط است که همگان از این علوم آگاهی ندارند. بکارگیری علائمی که همه کس فهم و بین المللی باشد و شامل تمامی علائم نگارشی شود، از جمله نیاز­های مبرم برای فهم آیات قرآن کریم است. یکی از این علائم نگارشی مهم فراموش شده در علامتگذاری آیات، دو خط فاصله بوده، که در ادبیات عرب معادل جمله معترضه است.

این مقاله در پی ایجاد روشی آسان و شمول­ فهم برای خواندن و درک جملات معترضه­ قرآن کریم با استفاده از علامت دو خط فاصله (–) است. نگارندگان به روش تحلیل محتوا به این نتیجه دست یافتند که تشخیص و تمییز این نوع جملات از سایر جملات نحوی و بلاغی با استفاده از علامت دو خط فاصله، تأثیر بسزایی در فهم معنای آیات دارد.

واژگان کلیدی: قرآن کریم؛ علائم نگارشی معاصر ؛ دو خط فاصله ؛ جمله معترضه

سطح مقاله: علمی پژوهشی

نقش علائم نگارشی معاصر در فهم آیات قرآن کریم

مطالعه بیشتر