عنوان: نگرش تاریخی به روایات قرائات اهل‌ بیت

.

نویسندگان: بی‌ بی زینب حسینی ، مرتضی ایروانی نجفی، عاطفه احیاء جهرمی
.

سال انتشار: ۱۳۹۶    سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

واژه‌های کلیدی: قرائات، قرائت اهل‌ بیت، کسائی، ابن‌ عباس، سیاری.

.

چکیده

در جوامع حدیثی و تفاسیر شیعی و کتب معاجم قرائات، روایات متعددی وجود دارد که قرائتی را به ائمه شیعه به‌ویژه امام صادق  منسوب می‌کند. بیشتر این روایات برگرفته از کتاب القرائات سیاری است. سیاری معاصر امام‌ هادی از کاتبان طاهری و در خدمت دربار عباسی است. وی در کتب رجال، به‌شدت تضعیف شده، با این‌ حال روایات وی به‌صورت گسترده در تفاسیر راه یافته است.

در این پژوهش با استفاده از روش تطبیق قرائات سبع و قرائات تفسیری صحابه با قرائات منسوب به اهل‌ بیت، و همچنین تحلیل زمینه‌های تاریخی صدور این روایات، تلاش شده است علت جعل این روایات و نسبت این قرائات به اهل‌ بیت کشف شود.

روایات قرائات منسوب به اهل‌ بیت ، با قرائت کسائی و قرائت ابن‌ عباس بیشترین انطباق را دارد. کسائی، قاری دربار عباسی در سدۀ دوم هجری است و خلفای عباسی طبق قرائت وی قرآن را قرائت می‌کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد سیاری با جعل این روایات، در مقام مشروعیت بخشیدن به قرائت خلفای عباسی بوده است.