همسویی آموزه‌ های قرآنی و طنزهای باباافضل کاشانی

همسویی آموزه‌ های قرآنی و طنزهای باباافضل کاشانی

همسویی آموزه‌ های قرآنی و طنزهای باباافضل کاشانی

نویسندگان: مریم شیری ؛ اسحاق طغیانی

چکیده

طنز، از موضوعات پررنگ و ملموس رباعیات باباافضل کاشانی است. باباافضل، با بیانی نرم و آرام و با پرهیز از گستاخی و گزندگی زبان، طنزهایی شیوا آفریده و آن‌ها را در لفافه ابریشمین اشعار خویش پنهان ساخته است.شاعر در آفرینش طنز، از انواع آرایه‌های ادبی به‌ویژه از بازی‌های زبانی، پارادوکس، تکرار و جناس بهره جسته است. وی در ساخت طنز، از ضرب‌المثل استفاده کرده و خود نیز طنزهایی سروده که برخی، به‌صورت ضرب‌المثل بر زبان مردم جاری است.

باباافضل در اغلب طنزهای خود، از آموزه‌های قرآن کریم بهره برده و پیام‌های ارزنده قرآنی را در قالب طنزهای گوناگون بیان کرده است. می‌توان اغلب رباعیات باباافضل را ترجمه‌ای آزاد و طنزگونه از قرآن مجید، در راستای ابلاغ فرامین الهی، دانست.در این مقاله، طنزهای باباافضل به شش دسته کلی تقسیم شده است: ۱. طنز ادبی؛ ۲. طنز اجتماعی؛ ۳٫ طنز تاریخی؛ ۴٫ طنز حکمی؛ ۵٫ طنز دینی و عرفانی؛ ۶٫ طنز فلسفی.

بیشترین دغدغه شعری باباافضل که زمینه‌ساز طنزهای دلکش وی بوده، مفاهیم دینی و عرفانی است. پس از آن، طنزهای اجتماعی بسامد بالایی دارد.نوک پیکان انتقاد باباافضل بیش از همه به سمت دوگروه از مردم است: ۱. صوفی‌نمایان ناپاک و نفس‌پرستان زاهدنما؛ ۲. سرگشتگان و راه‌گم کردگان وادی حق‌شناسی.

واژگان کلیدی: آموزه‌های دینی و عرفانی؛ باباافضل کاشانی ؛ رباعیات؛ طنز؛ قرآن مجید

سطح مقاله: علمی پژوهشی

عنوان مقاله [English]

The Agreement of Qur’anic Teachings with the Satires of Baba Afzal al-Din Kashani

چکیده [English]

satire is one of the prominent and tangible subjects in Rubaiyat (quatrains) of Baba Afzal al-Din Kashani. Using a soft and delightful tone and avoiding arrogance and quibble, he created eloquent satires enfolded in his mellifluous poems.

In his satires, Baba Afzal used many figures of speech, especially wordplay, paradox, repetition, and pun. In creating satires, he used proverbs and has composed poems some of which has turned into commonly used proverbs in peoples’ everyday speech.

He benefited from the teachings of the Holy Qur’an in most of his satires, and conveyed valuable Qur’anic messages in the form of various satires. The Rubaiyat of Baba Afzal can mainly be considered as a free and ironic translation of the Qur’an aligned with divine commandments.

In the present study, Baba Afzal’s satires are divided into six group: 1. literary satires; 2. social satires; 3. historical satires; 4. wisdom satires; 5. religious and mystical satires; 6. philosophical satires.

What Baba Afzal is mostly concerned about which set the grounds for his engaging satires are religious and mystical concepts. After that, the social satires have a high frequency.
Baba Afzal directed his criticism towards two groups of people: 1. pretentious impure Sufis and the self-seeker pious-looking men; 2. the perplexed and the lost on the way to knowing Allah.

کلیدواژه‌ها [English]

Baba Afzal al-Din Kashani, religious and mystical teachings, quatrains, Satire, the Holy Qur’an

همسویی آموزه‌ های قرآنی و طنزهای باباافضل کاشانی

مطالعه بیشتر