واکاوی فقهی قلمرو آیه تحریم اعانت بر اثم

.

نویسندگان: سید عبدالرحیم حسینی ، سید مصطفی ملیحی

.

رتبه مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

از میان ادله گوناگونی که حرمت اعانت بر اثم و یاری رساندن به انسان گناه کار برای ارتکاب معصیت را به اثبات می ر سانند.اعم ازادله نقلی وعقلی، آیه شریفه: «وَ تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ» (المائده،۲) در رأس آن ها قرار دارد، لیکن معنای “اعانت براثم “مورد نظر در آیه شریفه و حکم آن از این نظر که آیا مراد اعانت بر اثمی است که اوّلاً مقصود اعانت کننده باشد وثانیاً در عالم خارج تحقق یابد، یا این که اعانت می تواند بدون قصد، یا بدون تحقق فعل مرتکب معصیت در عالم عینی نیز محقق گردد، مورد اختلاف میان فقیهان است، پس از طرح و بررسی آرای مطرح در این زمینه، این نظریّه به اثبات رسیده است که وجود دست کم دو عنصر اساسی علم وآگاهی و قصد از ضرویّات برای صدق این عنوان است، لیکن تحقق عینی فعل کمک شده از شرایط الزامی برای صدق این معنا به شمار نمی آید و این امکان وجود دارد که بدون تحقق خارجی فعل اعانت شده و صرفاً با وجود قصد آن را مصداق فعل حرام اعانت براثم بدانیم.

واژگان کلیدی: قرآن، اعانت بر تقوی، اعانت بر اثم