عنوان مقاله: واکاوی وثاقت و مذهب اسماعیل بن ابی‌ زیاد سکونی

.

نویسندگان: محمدرضا نایینی منوچهری؛ محمد حکیم

.

سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

اسماعیل بن ابی­ زیاد سکونی شعیری، محدثی است که روایات بسیاری از او نقل شده و از همین‌ رو در جوامع روایی و فقهی، مهم و اثرگذار قلمداد شده است. او به دلایل زیر در منابع رجالی و فقهی، «عامی­مذهب» و «ضعیف» دانسته شده است: عدم فتوای شیخ صدوق به منفردات سکونی، تصریح برخی از فقیهان و صاحب­ نظرانِ علم رجال امامیه برضعف و عامی بودن و حتی کفرِ سکونی و اتحاد مسلکِ وی با اهل‌ سنت.

در پژوهش حاضر، پس از تبیین دلایل و شواهدِ مذکور، به بازاندیشیِ انتقادی و کشف میزانِ اتقان این گزاره ­ها جهت اثبات نظریه عامی بودن و ضعف سکونی پرداخته شده و این نتیجه به­ دست آمده است که در تمسک به این دلایل و شواهد، به جمیع قرائنِ مؤثر در تشخیص جایگاه و ضعف یا وثاقت راوی توجه نشده است و یا منحصراً به رجوع به منبع رجالی اکتفا شده است. عدم توجه به اماراتِ امامیت و وثاقتِ سکونی از قبیل: محتوای روایات سکونی، عدم تقیه اهل‌ بیت (ع) از حدیث با وی، مقبولیتِ روایات سکونی، روایتِ اصحاب اجماع و کثرتِ روایت اجلاء از این راوی، از دیگر اشکالات این نظریه است. بر این اساس، این راوی در شمارِ محدثان «امامی­ مذهب» و بلکه از «ثقات امامیه» پذیرفته می­شود.

واژگان کلیدی: سکونی، اسماعیل بن زیاد، رجال شیعه، روایان عامی مذهب