واکنش امام علی به منطق قبیله ای سقیفه

واکنش امام علی به منطق قبیله ای سقیفه

نویسنده: علی ناظمیان فرد         سطح مقاله: علمی پژوهشی            سال انتشار: ۱۳۹۶

چکیده:

ابوبکر بن ابی قحافه به محض دریافت خبر گردهمایی انصار خزرجی در سقیفه بنی ساعده ، بدون فوت وقت، به همراه عمر بن خطاب و ابوعبیده جراح به این محل شتافت و در غیاب رقیبان هاشمی خود – علی و عباس-توانست با تاکید برخویشاوندی با رسول خدا(ص) و برتری قریش بر سایر قبایل عرب، بارزترین منطق قبیله ای را در تهییج و تحریک حاضران به بیعت با خویش به کار گیرد و ردای جانشینی پیامبر را بر تن بپوشاند. پرسشی که در کانون توجه این مقاله قرار دارد، این است که انتخاب ابوبکر در سقیفه بنی ساعده، چه واکنشی را از جانب امام علی(ع) برانگیخت؟

یافته های این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و مستند به خطبه های نهج البلاغه و داده های تاریخی است، نشان می دهد که آن حضرت، قاطعانه به نفی منطق قبیله ای سقیفه پرداخت اما در همان حال، با هوشمندی و درایت، به اتخاذ «راهبرد صبوری» و اجتناب از وحدت شکنی روی آورد تا کیان اسلام از هر گونه خطر احتمالی در امان بماند.

واژگان کلیدی: امام علی ؛ سقیفه ؛ نهج البلاغه ؛ راهبرد صبوری؛ ابوبکر ؛ منطق قبیله ای ؛ سیادت جاهلی