رویکردی زبان شناختی پیرامون چندمعنایی واژه رحمه در قرآن

عنوان مقاله: رویکردی زبان شناختی پیرامون چندمعنایی واژه رحمه در قرآن

.

نویسندگان: ابوالفضل سجادی ؛ سمیه ماستری فراهانی

سال انتشار: ۱۳۹۴؛  سطح مقاله: علمی پژوهشی

واژگان کلیدی: قرآن کریم ؛ زبان شناسی ؛ چندمعنایی ؛ واژه رحمه

چکیده
زبان مجموعه ‌ای از واژگان زنده و پویاست که همواره در حال نوزایی و گسترش معنایی هستند. در بررسی‌ های معناشناختی مطالعات زبان‌شناسی، چندمعنایی ««Polysemy یکی از مهم‌ترین موضوعات قابل طرح در همه سطوح زبانی بوده که از آن جمله، می‌توان به چندمعنایی واژگانی یا همان چندمعنایی جانشینی اشاره نمود. در رویکردهای زبان شناختی نسبت به مفهوم واژگان، همواره با معانی ای روبرو هستیم که تحت تأثیر عناصر همنشین خود در یک نظام ساختاری قرار گرفته‌اند و تحلیل معناشناختی آن‌ها با توجه به رابطه دو سویه میان عناصر این نظام و فرآیند گفتمان متن صورت می‌پذیرد. توجه به بافت زبانی و کلیت متن پس از بررسی ریشه شناختی و کشف میدان معنایی یک واژه، سیر معنایی و در نتیجه چند معنایی آن را به خوبی نشان می‌دهد.

یکی از مهم ترین محورهای بررسی و پژوهش قرآنی، کشف و تبیین دقیق معانی واژگان در ساختار کلام الهی است تا بدین طریق، درک و دریافت گزاره‌ های دینی برآمده از آن‌ها هموار گردد. آنچه در این جستار بدان پرداخته می‌شود بررسی زبان شناختی چندمعنایی واژه رحمه در قرآن کریم است که سیر معنایی این واژه را در ساختار آیات قرآن تبیین نموده و وجوه متعدد معنایی آن را در ارتباط با هسته مرکزی معنا و همچنین تأثیر واحدهای همنشین با تکیه بر کتب تفسیری قرآن کریم مشخص می‌نماید. در این بررسی، واژه رحمه در قرآن کریم وجوه معنایی متعددی چون دین اسلام، بهشت، ایمان، باران، روزی و … دارد که همه این معانی در ارتباط با هسته اصلی معنا و روابط مفهومی با دیگر واحدهای زبانی در ساختار کلام پردازش می‌شوند.
.

رویکرد: معناشناسی

عنوان مقاله [English]

A Linguistic Approach to the Polysemy of the Qur’anic Word “Rahmat”

نویسندگان [English]

Abolfazl Sajjadi؛ Somayyeh Mastari Farahani

.

چکیده [English]

Any language constitute a set of dynamic words that are being constantly reborn hence find expansion of meaning. In semantic studies of linguistics, polysemy is one of the most important issues to be considered at all language levels including lexis, i.e. paradigmatic polysemy. Linguistic approaches to lexicon always accompany words’ senses influenced by collocates in a structural system, the semantic analysis of which is carried out with regard to the mutual relationships between the elements in the given system and the discourse process.

Considering the linguistic context and the totality of the text following an etymological analysis of a word, and its semantic field, clearly depicts the development of the word and thus its polysemy. A main part of Qur’anic studies and research is discovering and elucidating the exact meaning of words in the structure of the Divine Word so that the perception of religious propositions may be facilitated.

In this paper, the polysemy of the Qur’anic word “rahmat” is studied to illuminate its semantic development in the Qur’anic ayahs and its multiple semantic aspects in relation to the core meaning as well as the effect of collocates using Qur’anic commentaries. The word “rahmat” enjoys several semantic aspects like Islam, the Paradise, Faith, Rain, Subsistence, etc., all of which are processed in respect to the core meaning and conceptual relations with other linguistic units within the discourse structure.

کلیدواژه‌ها [English]

Qur’an, linguistics, polysemy, the word rahmat

مطالعه بیشتر