کارکردهای کیفی استفاده از روش تحلیل محتوا در فهم احادیث

عنوان مقاله: کارکردهای کیفی استفاده از روش تحلیل محتوا در فهم احادیث

.

نویسنده: محمد جانی پور

 .

سال انتشار: ۱۳۹۶    سطح مقاله: علمی پژوهشی

.

کلمات کلیدی: حدیث; نقد حدیث; متون روایی ; تحلیل محتوا; کارکردهای کیفی

.

چکیده

تحولات جدید علوم حدیث در عصر حاضر را می‌توان پی آمدِ علل طبیعی و وضعی متعددی از جمله گسترش دانش بشری و ضرورت پاسخگویی دقیق و علمی به برخی اختلافات و تعارض‌های موجود در میان روایات دانست. این علل به همراه گسترش این دانش در طول پانزده قرن و عجین شدن آن با برخی ضرورت‌های پژوهشی باعث شده امروزه با پدیده‌های جدیدی در عرصه حدیث پژوهی مواجه باشیم. از جمله این پدیده‌ها، شکل گیری روش‌های تحقیق جدید به منظور پژوهش برای فهم بهتر احادیث است. به نظر می‌رسد آنچه امروز می‌تواند راهگشای فهم بسیاری از متون روایی و نصوص دینی باشد، تجزیه و تحلیل آن‌ها با استفاده از روش‌های علمی و دقیق است.

از جمله این روش‌های علمی، روش «تحلیل محتوا» است که پژوهش‌های انجام شده بر مبنای این روش، نشان داده است که تاکنون این روش از قابلیت‌های بسیار خوبی جهت فهم و نقد احادیث برخوردار بوده و از همین روی پیشنهاد می‌شود محققان و پژوهشگران عرصه علوم دینی به جهت استفاده بهینه از دانش خود و عرضه بهینه آن به گروه‌های مختلف جامعه، از این روش در تحقیقات خود نیز بهره بگیرند. این پژوهش به دنبال آن است تا ضمن بیان برخی از کارکردهای کیفی استفاده از این روش در حوزه فهم احادیث، به معرفی این روش تحقیق میان رشته‌ای بپردازد. مثال‌های بیان شده در این مقاله، تحقیقاتی هستند که مؤلف با استفاده از این روش انجام داده است.

مطالعه بیشتر