کلینی و حوزه حدیثی قم

نویسندگان: عبدالرضا حمادی ، سید علیرضا حسینی

سال انتشار: ۱۳۹۶

سطح مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

برخی پژوهشگران معاصر معتقدند کتاب کافی در بغداد و متأثر از فضای عقل‌ گرای آنجا تدوین شده است. هر چند استفاده از منابع حوزه حدیثی قم در تدوین کافی برای این پژوهشگران قابلانکار نیست، با توجه‌ به فقدان اطلاعات این احتمال را نیز مطرح می‌کنند که کُلینی به قم نیامده و احادیث این حوزه را به‌ صورت وجاده از کتب اساتید قم اخذ کرده است. پژوهش حاضر در پی ارائۀ قراینی بر حضور کلینی در حوزه حدیثی قم است. بررسی روش قدما در انتقال حدیث و یافتن روش کُلینی در تدوین کافی نشان می‌دهد کتاب کافی براساس رویکرد رایج در حوزه‌ های حدیثی شیعه یعنی سماع، قرائت و اجازه تدوین شده است. رویکرد کُلینی در نشر کافی نیز مؤید همین مطلب است. نقل حدیث از کُلینی توسط اهالی قم نیز با توجه‌ به دوره‌ های زمانی حیات ایشان قرینه‌ هایی بر حضور کلینی در قم است.

واژگان کلیدی:  کلینی ، الکافی، حوزه حدیثی قم ، حوزه حدیثی بغداد، روش اخذ حدیث.