گوینده و تناسب آیات « انی لم اخنه بالغیب … و ما ابری نفسی » در تفاسیر امامیه

.

نویسندگان: علی راد

.

نوع مقاله: علمی پژوهشی

.

چکیده

آیات ۵۳ ـ ۵۲ یوسف به دفاعیه یکی از طرفین درگیر در قضیه کامجویی زنانه از یوسف× اشاره دارد. گوینده دفاعیه به «نفی تحقق خیانت در غیب» و «تمایل نفس اماره به سوء» برای توجیه برائت خود از قضیه کام‌جویی تاکید دارد. گوینده این دفاعیه و تناسب میان این دو بخش از دفاعیه گوینده به روشنی مشخص نیست. این مقاله به بازپژوهی و ارزیابی رویکرد تفاسیر امامیه در تعیین گوینده و تناسب این دو بخش دفاعیه است.

نتایج پژوهش نشان می‌دهد که برخی از مفسران کهن و معاصر امامیه، زلیخا را گوینده آیات مذکور دانسته و آیه دوم را توجیه عدم وقوع کام‌طلبی وی از یوسف× گفته‌اند. رویکرد دوم یوسف× را گوینده آیات می‌داند و آیه دوم را دلیل رهایی وی از دام کامجویی زلیخا بیان کرده‌اند. نگارنده با تحلیل انتقادی رویکرد نخست، به تکمیل ادله رویکرد دوم پرداخته و آن را شایسته تبدیل به نظریه معیار امامیه در تفسیر این آیات پیشنهاد کرده است.

واژگان کلیدی: آیات ۵۲ و ۵۳ یوسف، گوینده آیات، تناسب آیات، تفسیر امامیه

موضوعات محوری مقاله:

توحید و اخلاص حضرت یوسف, تواضع اخلاقی حضرت یوسف, رحمت الهی بر یوسف, نفی توهم بشری نبودن یوسف, حذف و تقدیر, تناسب و سیاق, تنبیه زلیخا, دلیل احضار زنان